İster İngilizce öğrenmeye yeni başlıyor olun, isterseniz İngilizce’yi belirli bir seviyede biliyor olun İngilizce – Türkçe sözlük her zaman ihtiyacınızdır. Bu yazımda sizlerle seviyelere göre tercih edebileceğiniz en iyi sözlük uygulamalarını inceledim. İşte adım adım telefonunuzda olması gereken sözlük uygulamaları;
1. Clickivo İngilizce – Türkçe Sözlük
Android Google Play Store Linki ve iOS App Store Linki
Clickivo, sadece İngilizce – Türkçe ya da Türkçe – İngilizce dil çiftine sahip bir sözlük uygulamasıdır. Her seviyeden kelimeye yer vermesi, telefonda fazla yer kaplamamaması ve pratik kullanımıyla kelime araştırmasını kolaylaştırıyor. Ücretsiz olması ve rahatsız edecek derecede reklam içermemesi kullanıcıda olumlu etki bırakıyor.
Uygulamayı açtığımızda ilk olarak arama ekranı ile karşılaşıyoruz. Böylece, diğer uygulamalar gibi ayarlamalar yapmaya gerek kalmadan kolayca aramamızı yapabiliyor ve sonuca en hızlı şekilde ulaşabiliyoruz. “Cry” kelimesini ele alalım. Arama yaptığımızda bize, ihtiyacımız olan çoğu sonucu veriyor: telaffuz, anlam, benzer kelimeler, eş anlam ve örnek cümle. Bunlar, en temelde bir sözlük uygulamasından beklenen özelliklerdir. Dolayısıyla, diğer uygulamaların aksine üyelik, premium üyelik gibi ekstraya girebilecek özelliklerin yokluğunu çok da hissetmeden ihtiyacımızı karşılayabiliyoruz.
2. Google Çeviri
Android Google Play Store Linki ve iOS App Store Linki
Google Çeviri, günümüzde en çok kullanılan çeviri, sözlük uygulamalarından biri. Bünyesinde 100’den fazla dili barındırıyor ve gün geçtikçe hata payı azalıyor. Bunun sebebi, gelişmiş algoritmasıyla, hem sesi hem görüntüyü algılayarak arama yapmamıza yardımcı oluyor.
İngilizceyi çok iyi bilmediğinizi ve dilini bilmediğiniz bir yerde olduğunuzu düşünün. Kaybolmamak, birinden yardım istemek için onlarla iletişim kurmanız gerekiyor. Eh, haliyle onların da sizin dilinizi bilme ihtimali oldukça düşük. Bu noktada Google Çeviri, sizin ihtiyacınızı en iyi karşılayacak uygulamalardan biri. Karşınızdaki kişinin hangi dili konuştuğunun bir önemi bile yok hem de.
Google Çeviri’nin teknik olarak ekstradan bahsedilecek, karmaşık bir özelliği yok. Hem tarayıcıdan hem de uygulamadan kullanımı oldukça basit. Çoğumuz günlük hayatımızda İngilizceye ya da başka dile dair bir şey takıldığında ilk olarak Google Çeviri’ye başvuruyoruz. Diğer uygulamalardan farklı olarak, sadece çeviri yapmaya yaramıyor ya da sözlük özelliği taşımıyor; hangi dil olduğunu bilmediğiniz bir cümleyi, kelimeyi de yine tespit edebiliyor. Önceden Türkçe çeviri sistemi oldukça zayıfken gün geçtikçe geliştiriliyor ve çeviriler kaliteli bir hal alıyor.
3. Reverso Çeviri, Sözlük
Android Google Play Linki ve iOS App Store Linki
Veritabanında 14 farklı dil bulunduran Reverso Çeviri, sözlük, isminden daha fazlası. Çeviri ve sözlük hizmetinin yanı sıra verdiği eğitim hizmeti, sözlükler arasında fark yaratmasını sağlıyor. Çevrimiçi kullanılan sözlük, premium özellikte son 500 aramaya kadar offline erişim sağlıyor. Peki, genel hatlarıyla bu uygulamada neler var?
Sırayla gidelim, tahmin edersiniz ki bu bir sözlük uygulaması ve dolayısıyla uygulamayı ilk açtığımızda ilk olarak arama sayfasıyla, arama geçmişiyle karşılaşıyoruz. En üstten başlayarak, dil çiftimizi 14 farklı dil arasından dilediğimiz şekilde seçiyoruz. Biz, İngilizce – Türkçe olarak varsayalım. Sonuçlarımız da bu yüzden iki dilin de dinamiklerine uyacak şekilde karşımıza çıkacak.
Arama geçmişi, kimisi için önemli, kimisi için değil. Ancak, muhtemel telefon düzeltme kazalarına, tekrardan o kelimeye bakma ihtiyacını hesaba katınca arama geçmişi, bir sözlük için şart. Kelime defteri özelliğiyle, aradığımız kelimeleri “yıldızlayarak” bu kategoriye kaydedilmesini sağlıyoruz. Böylece daha sonra ihtiyacımız olduğunda rahatlıkla nerde bulacağımızı biliyoruz. Sonuncu özellik, kelime öğrenme, pratik ve alıştırma kısmı. Öğrenme kısmında, hem kelimenin kullanımını ekranda görüyoruz hem de telaffuzunu öğrenme fırsatımız oluyor. Böylece hem kelimeyi hem de nasıl söyleyeceğimizi öğreniyoruz.
“Come” kelimesinden ilerleyelim. Aramayı ister sesli ister yazılı yapalım, çıkardığı sonuçlarla ihtiyacımızı fazlasıyla karşılıyor. Sırayla ilerleyelim. Öncelikle, kelime anlamı, çevirisi olarak fiilin hem mastar halini hem de farklı zamanlarda çekimlenmiş halini veriyor. Bu da, cümle içerisinde kullanırken oluşabilecek muhtemel hataları bir nebze önlüyor. Verilen örnekler, hem günlük hayatta karşılaşabileceğimiz türden, hem de sinema/dizi repliklerinden. Böylece, kullanımı farklı şekillerden görebiliyoruz. Yine, her cümleyi ayrı ayrı sesli olarak dinleme imkanı da veriyor.
Diğer sonuç sayfasına baktığımızda, fiile eş anlam ve zıt anlam listesi verdiğini görüyoruz. Hepsinin anlamı açıklanmış ve örneklenmiş olmasa da üstüne bastığımızda doğrudan o kelimenin arama sonucu sayfasına yönlendiriyor ve dolayısıyla o kelimeyi de aynı şekilde ayrıntılı görüyoruz. Gelelim en kullanışlı kısma. Zaman çekimleri. “Come” fiilinin, bütün zamanlarda nasıl kullanıldığını gösteriyor. Böylece sadece kelimenin anlamını öğrenmiş olmuyoruz, farklı durumlarda nasıl karşımıza çıkabileceğini de deneyimliyoruz.
4. Dictionary.com
Android Google Play Store Linki ve iOS App Store Linki
İngilizce – İngilizce sözlük olan Dictionary.com, yukarıda bahsettiğimiz sözlüklerden biraz farklı. Diğerlerinin aksine, dil çifti, hedef kitlenin İngilizce seviyesinin biraz daha üst olduğudur. Her güne farklı kelime vererek “günün kelimesi” konsepti oluşturarak ve blog tarzı ürettiği içeriklerle kullanıcıyı okumaya yönlendiriyor. Her gün günün kelimesi bildirimiyle de kendini hatırlatmayı, yeni kelime öğretmeyi ihmal etmiyor. Daha sonra faydalanmak üzere kelimeleri favorilere ekleme özelliği de oldukça kullanışlı. Ne yazık ki, bu sözlükte de arama yapabilmek için internet bağlantısına ihtiyaç var.
Kelime araştırmak için sözlüğe girdiğimizde bizi karşılayan ilk şey tabii ki arama sayfası. İlk bakışta, görüyoruz ki bizi mutlu edecek ufak bir detay bizi karşılıyor: kelimeyi aramak için yazılışını bilmenize gerek yok. Mikrofona, anlamını öğrenmek istediğimiz kelimeyi söylüyoruz ve kelimenin anlaşılmasıyla kelime kendiliğinden arama butonunda yerini buluyor. Aramaya, aramak istediğimiz kelimeyi yazdığımızda aramak üzere bize iki seçenek sunuyor: sözlük ya da eş anlam. Böylece aramamızı daha detaylandırabiliyor, anlamını ararken eş anlamıyla vakit kaybetmiyoruz, ya da tam tersi. Hoş, her iki durumda da yeni kelimelerle karşılaşıyoruz ya!
Sıra geldi arama sonuçlarına. Örnek olarak, “run” kelimesini alalım. Aramaya yazdığımızda, ara butonuna basmadan bile altta “run” ile ilgili arama ya da ihtiyacın olma ihtimaline karşı alternatifler sunuyor. Sadece “run” aramasından devam ediyoruz. Öncelikle sağ üst köşeden, kelimeyi favorilere ekleyebildiğimizi, ya da buradan doğruca başka bir aramaya geçebileceğimizi anlıyoruz. Kelimeye geldiğimizde, okunuşunu bize sunuyor. Aramamız gittikçe çeşitleniyor: sözlük, tesarus, öğrenim kılavuzu, yani kullanım hakkında ufak bir bilgi veriyor, ve son kısmında premium üyeliğin sunduğu örnek cümle, dilbilgisi ve ipuçları, ve son olarak deyim ve ifadeler.
Sözlük bize, öncelikle kelimenin türünü ve nasıl kullanıldığını açıklıyor. Daha sonra farklı formlarını da görme imkanı sağlıyor. Sözlüğün çıkardığı her anlam, altında örnek cümleye de yer veriyor. Böylece cümle içerisinde görme imkanı sunuyor. Tesarus, kelimeye, türüne göre alternatif eş anlamları listeliyor. Böylece sadece bir kelimeyi aramışken birbirinden çeşitli, belki de çoğu zaman farklı anlamlarda karşılaştığımız kelimelere rastlıyoruz.
5. Merriam- Webster
Android Google Play Store Linki ve iOS Play Store Linki
Merriam-Webster, ciltli sözlüğün en köklülerindendir. Şanslıyız ki, günümüz çağına ayak uydurarak dijital versiyonuna erişebiliyoruz. Tek başına çevrimdışı da kullanabilme özelliğiyle bile Merriam-Webster, kendini diğer uygulamalardan öne çıkarıyor. Sadece İngilizce – İngilizce hizmet sunan sözlük, arama geçmişini kaydediyor, istediğiniz kelimeyi favorilerinize eklemenize de imkan sunuyor.
Uygulamayı açtığımızda karşımıza tabii ki öncelikle arama konsolu çıkıyor. Peki başka? Mikrofon simgesi bize, aramamızı sesli bir şekilde de gerçekleştirebileceğimizi söylüyor. Buna ek, diğer sözlük uygulamalarından farklı olarak kelime oyunu ve günün kelimesi sunması. Kelime oyunu sayesinde kelime bilginizi pekiştirebilir, seviyesine göre yeni kelimeler öğrenebilirsiniz.
“Swim” kelimesinden gidelim. Aramaya yazdığımızda çıkan sonuçta, sözlük bize, öncelikle kelimenin türünü ve telaffuzunu veriyor. Açıklamasına baktığımızda, önce genel daha sonra detaylı bir sonuç çıkarıyor. Sırasıyla, detaylandırılan arama sonucunda örnek cümlelere, kelimenin kökeni hakkında bilgiye, eş ve zıt anlamlarına; fiil halinin yanı sıra isimken ne anlamda, sıfatken ne anlama geldiğini ve nasıl kullanıldığını öğrenebiliyoruz.
6. Longman Dictionary
Android Google Play Linki ve iOS App Store Linki
Longman sözlük de tıpkı Merriam – Webster sözlük gibi belirli bir geçmişi olan, köklü sözlüklerden biridir. İngilizce – İngilizce olan sözlük, diğer köklü ve bilinen sözlükler gibi sesli aramayı mümkün kılıyor, kelimelerin telaffuzunu öğrenmemizi de kolaylaştırıyor. Hatta, diğer sözlük kullanıcılarıyla etkileşimi arttırmak amacıyla grup özelliği de var. Premium üyelik sayesinde Longman’ın geniş kelime arşivine ulaşabilir ve yazınızı daha kaliteli hale getirebilirsiniz.
Uygulamada ayrıca, sözlükte rastlayabileceğimiz kısaltmaların açıklandığı bir bölüm var. Bu bölümden, arama yaptığınızda karşınıza çıkan ufak sembollerin ne anlama geldiğini rahatlıkla öğrenebilir ve kelime öğrenme sürecinizi verimli hale getirebilirsiniz. Dilde telaffuzun önemini hepimiz biliyoruz. Longman, bunu da düşünerek telaffuz hakkında ekstradan açıklayıcı bir bölüm hazırlamış. Böylece ufak yönlendirmelerle doğru telaffuzu öğrenebilirsiniz. Quizlerle de kelime bilginizi ölçen, daha fazla kelime öğrenmeye imkan sunan sözlük uygulaması, geçmişi saklayarak ve kelimeleri kaydetme özelliğiyle kullanışlı olduğunu tekrardan gösteriyor.
Sözlükte aranan özelliklerden biri olarak terminolojiden bahsetmiştik. Terminoloji, özellikle uzmanlık alanına bağlı bir şekilde İngilizce öğrenenler için önemlidir. Bunun sebebini yukarıda belirtmiştik. Longman, terimlere, başlıklar altında ayrıca yer veriyor. Yani, bir uzmanlık alanıyla ilgili bir kelime öğrenmek istiyorsanız özellikle “hmm, bu kelimeden bir terim çıkabilir” diye düşünüp araştırmanız gerekmiyor. Örneğin, mimari, arkeoloji, sanat, astronomi, bisiklet, iş, vb.
Bir kelimenin anlamını ararken sesli ifadeden yararlanabileceğimizi söylemiştik. Aramamızda bize yardımcı olan bir husus daha var. Filtreleme özelliği. Bu sayede kullanıcı, kelime aramasını filtrelereyek ister sadece sözlük anlamına bakıyor, isterse günlük kullanımına. Bu, tamamen kullanıcıya kalmış bir tercih. Biz, örnek kelimemizde genel bir yol izleyeceğiz.
“Walk” kelimesini örnek alalım. Aramaya yazdığımızda çoğu sözlükteki gibi walk kelimesini içinde barındıran çoğu kelime ve kelime gruplarına, kullanım özelliklerine rastlıyoruz. Öncelikle, arama sonuç bölgesinin işlevselliğine bakalım. Sayfadaki yazı boyutunun ayarlanabilir olması, panoya kopyalanabilir ve indirilebilir olması kullanıcı için çekici özelliklerdir. Telaffuzdan artık bahsetmiyorum bile. En ilginç özelliği, kelime için uygulama üzerinden kenara bir not alabiliyorsunuz.
7. Sesli Sözlük
Android Google Play Linki ve iOS App Store Linki
Sesli Sözlük, toplam 17 dilde çeviri yapan sözlük uygulamasıdır. Türkçe – İngilizcede en iyi sözlük uygulamaları arasında yer alan Sesli Sözlük, veritabanında kelime anlamının yanı sıra günlük kullanımlar, belirli kalıplar da barındırıyor. Sözlüğün yanı sıra çeviri hizmeti de var, ancak, sözlüğü kadar doğru ve başarılı sonuçlar alındığını söylemek mümkün değil. Çevrimiçi kullanımda sözlükten tam verim alırken, çevrimdışı kullanım oldukça kısıtlı. Bunun dışında yazılının yanında sesli arama imkanını da unutmayalım.
“Sleep” kelimesini ele alalım. Aramaya yazdığımız zaman, öncelikle tabii ki telaffuzuyla karşılaşıyoruz. Telaffuz için bize üç seçenek sunuyor: İngiltere, Amerika ve Avustralya. Sağ tarafta, “etym/synon” kısmını görüyoruz. Buradan, kelimenin kökeni, eş anlamlıları, zıt anlamlıları, farklı zamanlarda kullanımları ve karşılaşabileceğimiz farklı versiyonları hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabiliyoruz. Normal arama kısmına döndüğümüzde, en yaygın anlamından başlayarak örneklerle birlikte anlamlarını sıralıyor. Daha sonra, terim kısmına geçiyor. Yukarıda bahsetmiştik. Terim, dil öğrenimi için önemlidir. Burada da farklı kullanımlarını görebiliyoruz.
Dahası, İngilizce – İngilizce sözlük aramasını da yapıyor. Böylece, az çok İngilizce anlıyorsak tam olarak ne anlama geldiğini bu şekilde öğrenebiliyoruz. Aramanın en sonundaysa, kelimenin içinde geçtiği örnek bir video görüyoruz. Böylece, hem telaffuzunu, hem kullanılışını görmüş oluyoruz.
8. Tureng
Android Google Play Linki ve iOS App Store Linki
Tureng, Türkçe – İngilizce sözlük uygulamaları arasında en yaygın kullanılanıdır. Bunun sebebi, veritabanında daha çok kelimeye yer vermesi ve bunların doğru ve güvenilir olmasıdır. Sadece kelimenin sözlük anlamını değil, terim olarak hangi anlama geldiğini ya da kalıplaşmış halini de sunuyor. Abonelik özelliğiyle uygulamayı reklamsız kullanabilirsiniz.
Arama sistemi alıştığımız sözlükler gibi olan Tureng de hem sesli hem yazılı arama yapmamıza imkan sağlıyor. “Buy” kelimesini ele alalım. Kelimeyi, arama çubuğuna yazarken bile yaygın aramalardan faydalanarak kelimeyi tahmin etme özelliği mevcut. Böylece aradığımız bir phrasal verb ya da karıştırabileceğimiz harflere sahipse Tureng, bize o kelimeyi bulmamızda yardımcı oluyor. Arama sonuçlarına baktığımızda, yine telaffuzunu duyabileceğimizi görüyoruz. Kelimelerin anlamlarına geldiğinde Tureng, arama sonuçlarını başlıklar altında kategorileyerek sunuyor:
• Yaygın kullanım
• (aradığımız kelime düzensizse) düzensiz hali
• Genel anlamı
• Konuşma dili
• Deyim
• Terminoloji.
Bu kategorileme, kelime arayışımız esnasında daha bilinçli araştırmamıza ve neyi nerede arayacağımızı bilmemizi sağlıyor.
Tureng, sözlük sitelerine nispeten daha doğru arama sonucu çıkarıyor ve çoğu Türkçe İngilizce sözlük uygulamasında karşımıza çıkmayacak kullanımları barındırıyor. En iyi sözlük uygulamaları arasında olsa bile Tureng, tarayıcı üzerinden kullandığınızda daha fazla imkan sunuyor. Bunun sebebi, tarayıcıda sunduğu bütün imkanları tek bir çatı altında görebiliyoruz. Sözlük uygulamasının yanı sıra, Kelime Defteri uygulamasına da göz atabilirsiniz.
9. WordWeb
Android Google Play Linki ve iOS App Store Linki
WordWeb İngilizce sözlük, internetsiz çalışabilen nadir sözlüklerden biri. Çevrimdışı kullanılabilmesinin yanı sıra, kullanımı kolay ve ihtiyaca karşılık veriyor. Üstelik, kullanmak için herhangi bir üyelik kurmaya da ihtiyacınız yok.
Uygulamayı açtığımızda doğrudan arama sayfasıyla karşılaşıyoruz. Eğer daha önce bir arama yaptıysak en son yaptığımız aramanın sayfasına yönlendiriyor. Zaten bir sözlük uygulamasının uygulama içinde sahip olacağı şey yeterince kısıtlıyken WordWeb bunu başarılı bir şekilde değerlendirmiş. Arama yapmadan önce, genel bir göz gezdirmekte fayda var. Merriam – Webster ya da dictionary.com sözlük gibi günün kelimesi gibi, sesli arama gibi bir seçenek yok.
İşaretlenen kelimeler, son arama, anlam, kaynaklar uygulamanın öne çıkan özellikleri ve uygulama üzerinde yapılabilecek her türlü değişiklik “settings” başlığında hazır bekliyor. Arama sonuçlarında neyi görmek istediğimizi, hangi bölgenin İngilizcesi üzerine arama yaptığımızı, görsel özellikleri, hepsi “settings” bölümünde gayet kullanması basit bir şekilde kişiselleştirilmeyi bekliyor.
“Fly” kelimesini arayalım. Öncelikle, aramaya kelimeyi yazdığımızda bize iki arama seçeneği sunuyor: lookup ve search. Lookup bölümü, daha çok yüzeysel bir yol izliyor ve tıpkı diğer sözlükler gibi muhtemel aramaları sıralıyor. Search butonu ise biraz daha ayrıntılı. Öncelikle kelimenin hangi türüne göre araştırma yaptığımızı seçmemiz bekleniyor, “hepsi” olarak seçersek de yine aramayı gittikçe kişiselleştirerek istediğimiz sonuca daha doğru ulaşmamızı amaçlıyor. Lookup bölümünden de arasak, Search bölümünden de arasak, kelimenin anlamıyla karşılaştığımız sayfa aynı.
Arama sonucu sayfasında, kelimenin türüne göre farklı açıklandığını görüyoruz. “Fly” sözcüğünü yazalım demiştik, aramada önce isim olarak ne anlama geldiğini, daha sonra fiil olarak ne anlama geldiğini ve nasıl kullanıldığını örneklerle görüyoruz. Maalesef ki, telaffuz seçeneği mevcut değil. Bunun yerine, rastgele kelimelere, işaretli kelimelere kolayca ulaşabiliyoruz. Bir nevi, uygulama içinde farklı bir imparatorluk yaratıyoruz. Sesli bir sözlüğe ihtiyacımız olduğunu düşündüğümüzde de bizi, farklı bir uygulamaya yönlendirmekten çekinmiyor.
10. English Turkish Dictionary
Android Google Play Store Linki
English Turkish Dictionary, adından da anlaşılacağı üzere sadece İngilizce ve Türkçe dil çiftinde arama yapmamızı sağlıyor ve çeviri hizmeti sunmuyor. Arama sayfası, fazla bilgisi olmayan birini zora sokacak irregular ve phrasal verbs gibi farklı kullanımları da tek ekranda sağlıyor. Böylece uygulama içinde dolanma ihtiyacı olmuyor. Çevrimdışı kullanılabiliyor olması da uygulamanın artı yönlerinden.
Şimdi, arama sonucunun nasıl olduğunu inceleyelim. “Walk” kelimesini aramaya yazdığımızda, gri ve beyaz olmak üzere ikiye bölünmüş sayfanın farklı kelimelerle, amaçlarla dolduğunu görüyoruz. Gri kısımda, içinde “walk” geçen ve belki işinize yarayabilecek alternatif kelimeler varken, beyaz kısmında arama yaptığınız kelimenin anlamına odaklanıyor. Beyaz kısımda, kelimenin telaffuzunu da duyabileceğimizi anlıyoruz ve “walk” kelimesinin, türüne göre ne anlama geldiğini görüyoruz. Ancak, herhangi bir örnek cümle ya da ekstra bir kullanım açıklaması maalesef yok. Sadece anlam.
Alttaki siyah kısımda, Irregular ve phrasal seçenekleri var. Bunlar, arama sonucumuzda yan tarafta gördüğümüz, kelimenin yanına “about, into, by” gibi prepositionların geldiğinde ne anlam ifade ettiğini açıklıyor. Irregular kısmındaysa, walk fiili düzenli bir fiil olduğu için şimdilik bir sonuç elde edemiyoruz. Ancak, “buy” gibi düzensiz bir fiilde farklı durumlardaki kullanımını ve tekrardan anlamını görebiliyoruz.
En İyi Sözlük Uygulamaları
Globalleşmenin etkisiyle hem iş hayatımızda hem günlük hayatımızda sık sık İngilizce kelimelerle karşılaşıyoruz. Sosyal medyaya girdiğimizde keşfetimize düşen yabancı mizah sayfaları, birlikte çalışılan yabancıdan gelen mailler… İngilizceyi istemsizce her anlamda yaşantımıza sokuyor. Böylece İngilizce öğrenme, İngilizce kaynaklardan faydalanma ihtiyacı günden güne artıyor.
Eskiden, bilgiye, bilmediğimiz kelimelere ulaşmak zordu. Bilgiye ulaşmak için kütüphanede saatlerimizi harcamak ya da kelime öğrenmek için sözlük karıştırmak zorundaydık. Ancak, artık teknolojinin hızla gelişmesi ve bize sunduğu imkanlarla bilgiye erişmek eskisi kadar zor değil; eskiden her İngilizce dersinde okula götürmek zorunda kaldığımız ufak sarı sözlüğe de ihtiyacımız yok. Teknoloji sayesinde, istediğimiz herhangi bir bilgiye kolayca erişebilir, telefonumuza indirdiğimiz sözlük uygulaması ile kolayca ufak sarı sözlüğün yerini doldurabiliriz. Dolayısıyla, “sözlük karıştırma” geleneğini rafa kaldırıyoruz.
Önceleri, kırtasiyeye gittiğimizde ve İngilizce – Türkçe sözlük istediğimizde bize sundukları sözlük sayısı bir elin parmağını geçmezdi. Günümüzde bunun aksine, teknolojinin gelişmesi ve teknolojik ürünlerin oluşturulması, erişime kolaylaştırılması sayesinde yüzlerce sözlük uygulamasıyla karşılaşıyoruz. Peki, biz bu uygulamaları birbirinden nasıl ayıracağız da ihtiyacımızı en iyi şekilde karşılayan sözlüğü bulacağız? Soruya cevap vermeden önce, sözlük kullanımındaki önemli noktalara değinelim.
Sözlük
Sözlük, Dil Derneği Türkçe Sözlüğü’ne göre, “bir dilin bütün ya da belli bir çağda kullanılmış sözcük ve deyimlerini abece sırasına göre alarak tanımlarını yapan, açıklayan ya da başka dillerdeki karşılıklarını veren yapıt, lügat”tır. Bu tanıma göre, bir sözlükten beklentimiz, bizlere bilmediğimiz bir kelimenin anlamını vermesi, açıklaması ve diğer dillerdeki karşılığını vermesidir. Bu geleneksel sözlük tanımını bir kenara koyalım; günümüz sözlüğünü, yani elektronik sözlüğü düşünelim. Elektronik sözlük, kağıda basılmak yerine makine verileri şeklinde depolanan sözlüktür. Böylece, veritabanına yüklenen sözlükler, rahatlıkla sorgulanabilir.
Dil öğrenenler olarak, bizim için en önemli nokta, yabancı dildeki kelimelerdir. Kelimeyi anlamazsak, cümleyi anlayamayız ve anlayamadığımız cümleyi kuramayız. Kısacası kelime, yabancı dilin çekirdeğidir. Bu nedenle, sözlük de yabancı dilin kalbinin attığı yerdir. Sözlük size sadece kelimenin anlamını sağlamaz. Aynı anlama gelen alternatif kelime sunar, örnek cümle vererek cümle içerisindeki kullanımını görmenizi sağlar. Kelimeler aynı zamanda toplumun yansımasıdır. Bir dili oluşturan kelime dağarcığına bakarak toplum hakkında bilgi edinebilir ve yaşayış biçimleri hakkında tahminlerde bulunabiliriz. Bu yüzden, kelimelerin sözlük anlamının yanı sıra yerel kullanımlar da önemlidir.
Günümüzde kullanımı yaygınlaşan sözlük uygulamaları, kullanıcıya bir sözlükten beklenen çoğu özelliği karşılama imkanı sunuyor. Örneğin, aktif olarak ios ya da android işletim sistemi kullanıyor olmanız kaliteli sözlük hizmetine ulaşmanıza engel değil. Bu noktada, kullanacağınız İngilizce – Türkçe sözlük uygulaması çok önemlidir. Eğer ihtiyaçlarınızı karşılamıyorsa sözlükten verim alma ihtimaliniz düşüktür. Peki, bir sözlük nasıl olursa ihtiyaçları doğru karşılar? Sözlük uygulamaları yeterli mi?
Sözlük Uygulamaları
Sözlüğün, dil öğreniminde önemli bir yeri olduğunu biliyoruz. Hatta, yazılan uygulamalar çıtayı biraz arttırarak yabancı dil ile ilgili ihtiyacımız olabilecek özelliklere de yer veriyor. Örneğin, önceden sadece sözlük anlamı verirken artık cümle çevirisini yapıyor, filmlerden/dizilerden replik bile sunuyor. Tüm bu özellikler sayesinde kullanıcı, hem kelimenin anlamlarını hem de kullanımını tek aramada görebiliyor. Bu da, kullanıcıyı saatler boyu araştırmadan kurtarıyor.
Sözlük Uygulamaları Özellikleri
Bir uygulamayı telefonumuza indirmeden önce, çevremizdekilerin ihtiyacımız olan şey hakkındaki geçmiş deneyimlerinden faydalanırız. Tıpkı her zaman bizlere oyun öneren bir arkadaşımız olduğu gibi, mutlaka yardımcı kaynak öneren bir arkadaşımız da vardır. Bu durum bizi uzun sözlük araştırmasından kurtarsa da kişinin kendi ihtiyaçlarına yönelik bir sözlük kullanması gerekir.
Bir ürünü değerli kılan işlevselliğidir. Buna göre sözlükte de diğer ürünlerde baktığımız gibi özelliklerinin ihtiyaçlarımıza uyup uymadığına iyice bakmalıyız. Günümüzde yazılan uygulamaların hemen hepsi aynı kelime veritabanını kullanır. Ve uygulamaları birbirinden ayırmak üzere geriye çok az şey kalır: kullanışlılık. Geliştirilen algoritmalar sayesinde çoğu firma, rakibine karşı çıtayı arşa çıkarmıştır ve kullanıcı memnuniyetinde iyi bir seviye yakalamıştır. Tabi, her şeyde olduğu gibi yanında getirdiği birkaç olumsuzluk da.
Telefonumuza indirdiğimiz çoğu uygulama, birtakım erişim izinleri ister. Böylece uygulamayı daha verimli kullanabilirsiniz. Örneğin mikrofon izni. Sözlük ve mikrofon? Mikrofon sayesinde yazılışını bilmediğiniz kelimeyi sesli olarak söyleyerek hem anlamını bulabilir hem de yazılışını görebilirsiniz. Dahası, fotoğraf çekme ve galeri izni. Bu izinle, fotoğrafını çektiğiniz bir yazıyı tanımlayarak görseldeki metnin de aynı şekilde çevirisine de ulaşabilirsiniz.
Çok önemli bir sunum yapmak üzeresiniz. Hem de İngilizce. Rezil olmak istemiyorsunuz. Metninizde anlamını çok iyi bildiğiniz ama telaffuzunu bir türlü çıkaramadığınız bir kelime var. Ne yapacaksınız? Ciltli sözlük? Hayır. Telefonunuza indirdiğiniz İngilizce Türkçe sözlük uygulaması ile kelimenin okunuşunu birkaç saniyede öğrenebilirsiniz. Dahası var, hangi aksanla istersiniz? İngiliz mi, Amerikan mı? Kullandığınız herhangi bir sözlük uygulaması bu imkanı size sunuyor. Bunların hangisini ciltli bir sözlükte bulabilirsiniz ki?
Sözlük Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Yeni bir dil öğrenirken sözlük bizim her şeyimizdir. Cümle kurmayı öğreniyoruz, hemen sözlükten bir fiile bakıyoruz. Okuma mı yapıyoruz? Hemen anlamını bilmediğimiz kelimeye sözlükten bakıyoruz. Şanslıyız ki, sözlük uygulamaları İngilizce seviyemizi ölçen bir test yapılmıyor. Herkes istediği seviyede İngilizce sözlük kullanabilir. Peki, bireysel olarak bu konuda neye dikkat etmeliyiz?
1. Teknik Özellikler
• Ücretli mi, ücretsiz mi?
• Reklam içeriyor mu?
• Telefonda çok yer kaplıyor mu?
• Donuyor mu?
• Çevrimdışı kullanılabiliyor mu?
Bu sorular, aslında hemen her ihtiyaca, her seviyede dikkat edilmesi, indirilmeden önce sorgulanması gereken hususlar. Bu maddelerin önem sırası kişiden kişiye değişir elbette, ancak, bu durumlar göz önünde bulundurulmadığında, uygulamadan beklediğimiz performansı alamayabiliriz. Sırayla değinelim.
Bir Türkçe – İngilizce sözlük uygulamasının ücretli ya da ücretsiz olması aslında pek fark etmiyor. Sadece bazı uygulamaların sunduğu, çeviri yapma, kendi kelime defterini oluşturma ya da sözlüğün diğer imkanlarından faydalanma gibi özellikler ücrete tabi oluyor. Tabii, bazı toplumsal hususları düşününce ücret ödendiğinde ya da ortalamanın üstünde bir ücret ödendiğinde kalite artıyor düşüncesini es geçemeyiz. Neyse ki, sözlükte kalitenin ücret üzerinde ölçülemeyeceğini biliyoruz.
Bir uygulamanın reklam içermesi, otomatik olarak kullanıcıyı olumsuz etkiliyor. Bunun sebebi, çoğu uygulamada bekleneni bile yapamadan sürekli reklam ile karşılaşmak. Örneğin bir fotoğraf uygulaması indiriyorsunuz, fotoğrafınızı düzenleyene kadar 30 tane reklamla karşılaşıyorsunuz, belki geçmesini bekliyorsunuz. Bu durum kullanıcıyı rahatsız ediyor ve uygulama hakkındaki görüşlerini de etkiliyor.
Telefon hafızaları kısıtlı. Galeriler, gruplardan gelen abidik gubidik fotoğraflarla dolu, temizlemeye fırsat yok. Ama uygulamalar da telefonumuzun olmazsa olmazı. Uygulamayı telefona nasıl indireceğiz? Nasıl “hafıza dolu” uyarısından kurtaracağız? İşte, bu noktada önemli olan bir diğer etmen uygulamanın telefonda kapladığı alan.
Teknolojik aletlerde çok az şey vardır insanın sabrını zorlayan. Heh, işte bir sözlükteki sabır zorlayıcı unsur, uygulamanın donması… Acil bir kelimeye bakman gerekiyor. Hızlıca açtın uygulamayı, hızlıca yazdın. Bam! Dondu.
Belki de kullanışı etkileyen en önemli faktör, çevrimdışı kullanılan sözlük. İnternet bağlantısı olduğunda sözlüğü kullanmak, internetten anlamına bakmak gibi. İnternet olduğu sürece sorun yok. Bazı uygulamaların özellikle internetle çalışma sebebi var elbette. Sosyal bir ağı olabilir, güncellenmesi gereken bir akışı, bir başkasıyla paylaşıma açık olabilir. Ya da bir sözlük, internetten aldığı verileri aktarıyor olabilir. Peki yokken? Sınava girdiniz diyelim, çok zorlu bir İngilizce sınavı. Sözlük ve telefon yasak tabii, şansınıza, telefonu bi ucundan çıkarabildiniz. Uygulamayı açtınız, “internet bağlantınızı kontrol edin” uyarısı. Yaşanılan hayal kırıklığı tahmin dahi edilemez.
Son olarak, listeye bir bonus ekleyelim. Pratik kullanım. Bir uygulamanın arayüzünün kullanıcıyı zora sokmadan kullanımı kolaylaştırması önemlidir. Çünkü arama butonunun, eş anlam butonunun, telaffuz butonunun farklı yerlerde olması, hem uygulama içinde dolandırır hem de o an için zorluk çıkarır. Böylece uygulamanın direktifleri, butonları kolay erişilebilir ve anlaşılır olmalı.
2. İçerik Özellikleri
Bir sözlükte, içerik özellikleri teknik özelliklere kıyasla daha önemlidir ve aslında içeriğin kapsamına göre uygulama seçilmelidir. Eğer bir sözlük uygulamasının veritabanında sadece ilkokul seviyesinde kelimeler yer alıyorsa bu sözlük, üniversite sınavına hazırlanan lise öğrencisi için faydalı olmayacaktır. Çünkü ihtiyacı olan kelimeler bunlar değildir.
Türkçede olduğu gibi İngilizcede de eş anlam, zıt anlam, yan anlam, günlük kullanım vb. Anlamlara ya ayrı olarak sözlük oluşturulur ya da genel sözlükte yer verilir. Genel sözlükte yer verilmesi size, arama sırasında geniş bir yelpaze sunar. Bu sayede, aradığınız bir kelimeyken arama sonucunuzla birden fazla kelimeyle karşılaşırsınız. Karşılaştığınız kelimelere aşinalığınız artar, kelimeyi rahatlıkla öğrenirsiniz. Yine, sözlük anlamı, eş anlam, zıt anlam, yan anlamın yanında, kelime türlerine de yer vermesi önemlidir. Bunun sebebi, aramaya yazdığımız bir kelime için çıkan onlarca sonuç içerisinden cümlede kullanmak isteyeceğimiz duruma göre kelime seçeceğiz. Aramamızı dikkatli yapmazsak, isim yerine kelimenin fiil ya da sıfat haline yer verebiliriz.
Diğer bir içerik özelliği, terminolojidir. Biliyorsunuz ki, hiçbir kelimenin sadece bir anlamı yoktur. Kelimelere, bağlama göre farklı anlamlar yükleyebiliriz. Bu yüzden bir sözlüğün bize, o anlamın hangi alanda kullanıldığını göstermesi önemlidir. Örneğin, “party” kelimesi. “Party” kelimesinin yaygın kullanımı, eğlence, kutlamadır. Ancak, hukuk metinlerinde bu durum değişir. Hukuk terimi olarak “party”, “taraf” anlamına gelir. Sözleşmenizde yer alan “party” kelimesinin “parti” olarak çevrilmesini ister miydiniz? Sanmam. Bu yüzden, veritabanında terminolojiye de yer vermesi önemlidir.
Sözlüğün içerdiği dil sayısı. Bir sözlük sayesinde dilini hiç bilmediğiniz bir ülkeyi ziyaretiniz sırasında rahatlıkla iletişim kurabilir, güvenli bir şekilde ülkenize dönebilirsiniz. Sözlüklerin de artık çeviri hizmeti sağladığını düşündüğümüzde işimizi oldukça kolaylaştırıyor.
Her şeyde olduğu gibi sözlükteki dil çiftinde de ihtiyaçlarımızı en doğru şekilde karşılayanı seçmeliyiz. Örneğin, İngilizceyi hiç bilmeyen biri İngilizce – İngilizce sözlük kullansa bundan verim alabilir mi? Hayır. O yüzden, İngilizce seviyesine göre sözlük seçimi de tıpkı kitap seçimi kadar önemlidir. Eğer ki İngilizce seviyeniz ortalama ya da ortalama üstüyse, İngilizce – İngilizce sözlük sizin için en doğru seçim olacaktır.
İngilizce kelime öğrenme konusunda detaylı rehber yazımıza gitmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
İngilizce kelime öğrenme uygulamalarını incelediğim yazıya da buraya tıklayarak gidebilirsiniz.
Yeni incelemelerde görüşmek üzere.